Raid Nedir? Çeşitleri Nelerdir ?

Geçmişte bilgisayarlarda depolama alanı Megabyte(MB) ile ölçülürken, şimdilerde Gigabyte(GB ) ve Terabytle(TB) ile ölçülür olmuştur. Depolama alanları arttıkça disklere kaydedilen verilerde artmıştır. Kurum ve kuruluşlarda sahip oldukları verilerin korunması ciddi derece de önemlidir. Bilgisayarlarda bilgilerin depolanması için gerekli parçalardan biri de hard disklerdir. Ancak hard diskler düşme, çarptırma ve yoğun manyetik alan gibi olumsuzluklardan dolayı arızalanabilmektedir. Bu arızaların çözümlenmesi ve bilgilerin kurtarılması da çok zor olmaktadır. Böyle durumlarda ise devreye Raid giriyor. Veri kaybını engellemek için yeni bir disk takılır ve takılan bu disk ile performans elde edilebilir ve de veri kaybını engellemek için güvenlik oluşturulabilir.

Raid kelimesi, Redundant Array of Independent Disks’ın kısaltılmış halidir. Türkçe karşılığı ise "Bağımsız Disklerin Artıklıklı Dizisi" anlamına gelmektedir.

RAID, tek bir sürücünün performansını artırmak için birden fazla sabit sürücüyü bir araya getirerek, bir veya daha fazla mantıksal birimde adreslenebilir olmasını sağlayan, bilgi depolama güvenilirliğini ve işlevini artıran bir sanallaştırma teknolojisidir.

RAİD ÖZELLİKLERİ

Bilgisayarlardaki hard diskin bozulması durumunda bilgilerin kaybedilmemesi için yapılacak tek çözüm bilgilerin yedeklenmesidir. Bu işlem de yeni bir diske aktarma ile gerçekleşmektedir. Bilgiler ne kadar yeni olursa olsun çoğu zaman bilgi kaybı meydana gelmektedir ve yeni diske yedeklenen verilerin eski haline dönüp, geri yüklenmesi zaman almaktadır. Bu durum kullanıcılar için olumsuz durumlara sebep olmaktadır. Ucuz disklerin yedekli dizisi, RAID (Redundant Array of Inexpensive Disks) bu tür sorunların çözümü için geliştirilmiştir. 

RAID, gerçek zamanlı bir yedekleme sistemi, yüksek veri çıktısı elde etme için bir yöntem veya servis sürekliliğini artırmak için yedeklilik amacıyla kullanılabilir. Bir RAID, istenilen RAID seviyesine göre iki diskten başlayarak birçok diskten teşkil edilebilir.

RAID’in kullanım amaçları:

• RAİD, sabit disklerin maliyetlerinin yüksek oluşuna alternatif bir çözüm olarak birden fazla uygun fiyatlı diski bir araya getirip daha çok kapasite ve daha yüksek performans elde etmek için kullanılmaktadır.
• Sürücü arızası yaşandığı zaman RAİD bilgi kaybı ve kesinti olmadan bir veya daha çok sürücü arızasının giderilmesini sağlar.
• RAID bir sürücü yerine birden çok sürücüden bilgi okumaya ve yazmaya imkan tanıyarak ekstra fayda da sağlayacaktır.
• Sabit diskin birden fazla sayıda kullanılması depolanacak bilgi alanında artış sağlar.
• Birden çok diskin kullanımı bilgiyi tutma ve çoğaltma sayesinde hataya açık ve toleranslı bir yapılandırma oluşturur.
• RAID, sabit disklerin hızında artış gibi avantajlara sahip olmak için de kullanılır.
• RAID, arızanın süresine ve olabilecek sorunların en aza indirilmesine olanak sağlamaktadır.
• Bütün bunların yanında RAID kart arızası riski de bazı durumlarda söz konusu olmaktadır.

RAİD TÜRLERİ

1)Yazılımsal Raid

Ek olarak yazılım ve ek bir donanım gerektirmeden windows işletim sitemi tarafından desteklenen raid türüdür.

2)Donanımsal Raid

Herhangi bir Raid kartına sahip olunarak kurulan raid sistemidir.

Yazılımsal Raid ile Donanımsal Raid Farkları

• Yazılımsal Raid, Donanımsal Raid'e göre çok çok yavaş kalmaktadır.
• Donanmısal RAID, yazılımsal RAID'e göre daha maliyetlidir.
• Donanmısal Raid kullanmak için iki diskin de yeniden formatlanması gerekir ve donanımın raid bios'undan gerekli ayarlar yapıldıktan sonra ancak Windows kurulup gerekli driverlar yüklendikten sonra çalışır.
• Yazılımsal Raid yapılırken veriler kaybolmamaktadır ancak Donanmısal raid için hdd’leri formatlamak gerektiğinden tüm bilgilerini kaybolmaktadır.
• Yazılımsal olarak bir kere başlanırsa, donanımsal bir çözüme dönülmemektedir. Eğer fikir değiştirip donanımsal bir çözüme geçilirse tüm dizi baştan tasarlanmalıdır.
• Donanmısal RAID, yazılımsal RAID'e göre daha performanslı olduğundan ötürü daha çok tercih edilmektedir.

RAİD SEVİYELERİ

RAİD 0(Stripe set)

Sadece performans için üretilmiş bir teknolojidir. Disk bölüştürme olarak da bilinmektedir. Kullanımında veri birçok diskin üzerine yazılır ve bilgisayar bir yerine birden fazla disk ile çalışır. Birden fazla sürücü veriyi okur, işler ve disk girdi/çıktısını geliştirir ve bu şekilde performans artırılır. En az iki diske ihtiyaç duyar ve hata toleransı yoktur. Çünkü disklerden biri bile bozulsa bütün sıralama arızalanır ve bilgi kaybı olur veya bilgilerde bozulma artar

Yedeklilik sağlamayan tek Raid yapılanmasıdır ve güvenliği en alt seviyededir. Sunucu ortamında pek karşılaşılmaz.

RAİD 1(Mirror)

İkizleme olarak bilinir ve hata toleransı vardır. Bu seviyede iki disk kullanılır, veriler bir diske yazılır ve bir kopyası diğer diske de kaydedilir. Eğer asıl disk hataya düşer ise sistem ikinci disk ile çalışmaya devam eder. Raid 1 önemli verileri disk arızalarına karşı güvene almak için kullanılır. Olumsuz yönü ise performansta düşüşe sebep olmasıdır. Raid 1 disk kapasitesini ikiye böler.

RAİD 0+1

Raid seviyeleri arasında en performanslı olanıdır. Disk sayısı arttıkça performansı da artar. Verileri tüm disklere dağıtarak okuma ve yazma işlemini gerçekleştirir. Bu yapı için en az 4 disk gereklidir. Yüksek performans gerektiren fakat yüksek ölçeklenirlik gerektirmeyen belirli altyapılar için kullanılır.

RAİD 2

En az 14 disk gereklidir, 10 tanesi veri için, 4 tanesi de ECC (Error Correction Control yani hata düzeltme kontrolü) için kullanılmaktadır. Yedekliliği sağlamak için hata düzeltme kodlu veri şeritleme kullanılır. Son zamanlarda çok kullanılmamaktadır. Bunun nedeni çok fazla disk kullanılması (maliyeti yüksek) ve disk girdi/çıktı durumlarında kimi zaman zayıflık göstermesidir.

RAİD 3

Erişim çok hızlıdır. En az 3 disk ile çalışır. Veri kaybı olmaz. Yüksek aktarım hızları için uygundur. Günümüzde uzmanlaşmış veri tabanı veya işleme çevreleri dışında çok kullanımına rastlanmaz.

RAİD 4

Performans yavaşlığı nedeniyle yaygın kullanılmaz. En az 3 disk gereklidir. Parça parça yükleme yapıldığı için yazma sırasında hızlı bir okuma yapar.

RAİD 5

Şimdilerde en yaygın ve en popüler Raid türüdür. En az 3 diskle çalışan ve sık kullanılan bir Raid türüdür. Veriler diske yazılmadan önce Raid kart üzerinde parçalara ayrılarak yazılır. Disklerden birinin arızalanması durumunda verileri yeniden yapılandırmayı sağlayacak bir “eşlik -parite bloğu” oluşturulur. Yani bu sistemde bozulan sürücü değiştirilene kadar tek bir diskle bile olsa çalışmaya devam eder.

RAİD 6

En az 4 disk gerektirir. İşletmelerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Raid 5 ile çok benzerlik göstermesine rağmen ona göre daha dayanıklıdır.  İki diskini de kaybetmesine rağmen sistem çalışmaya devam edebilir.

RAİD 10

Diskleri yüksek performans ve veri güvenliği sağlar.Raid 0’ın performansına ve Raid 1’in veri güvenliğinin toplamına eş değerdedir.Bu yüzden diğer adı ‘’Raid 0+Raid 1’’ dir. Veritabanı sunucularında yaygın olarak kullanılır. Hem hız hem yedekliliğe ihtiyacı olanlar için önerilen RAID seviyesidir.

RAİD 50

En az 6 disk gereklidir. Küçük verilerin okuma ve yazma işlemlerinde performanslıdır. Pahalıdır ve aynı disk grubundan iki diskin bozulması halinde bilgilerin kurtarılması imkansızlaşır. RAİD 03 olarak da adlandırılmaktadır. RAİD 5 ve Raid 0’ın özelliklerinin kullanılması ile geliştirilmiştir. Raid 5’e göre daha çok performans ve güvenlik sağlamaktadır.

RAİD 51/15

En az 6 diskten oluşmaktadır ve en güvenli yapıdır. RAİD 5 disklerinin RAİD 1 altında birleşmesi ile oluşur. Raid 50 ile çok benzer bir yapıdadır.

RAİD 60

En az 8 disk ile çalışmaktadır. Güvenlik açısından yüksek bir seviyededir ancak aynı zamanda en maliyetli olan yapıdır. Raid 6’nın disk alanının iki katı kadar alana sahiptir. Performansı ve veri güvenliğini sağlayarak büyük boyutları da desteklemektedir.